Nhắc đến hệ điều hành (HDH) máy tính thông thường chúng ta thường nhắc đến là HDH windows, MacOS, hay Linux. Thế nhưng, vẫn còn một hệ điều hành xa xưa nữa mà có thể nhiều người không biết tới hoặc đã bị lãng quên, đó chính là DOS. Trong bài này thủ thuật vn sẽ ngược dòng lịch sử để tìm hiểu về hệ điều hành DOS nhé các bạn.
Hệ điều hành DOS là gì?
DOS (Disk Operating System) là viết tắt của HDH chạy đĩa. Bất kỳ HDH nào chạy trên ổ đĩa cứng đều được gọi là Hệ điều hành đĩa (DOS).
DOS là HDH đầu tiên được sử dụng bởi các máy tính tương thích với IBM thế nhưng sau này DOS được hỗ trợ sẵn với hai phiên bản
- "PC-DOS" là phiên bản DOS do IBM phát triển và được bán để sử dụng cho các máy tính đầu tiên tương thích với IBM.
- "MS-DOS" là phiên bản DOS được Microsoft mua bản quyền và bằng sáng chế, đồng thời hợp nhất với các phiên bản Windows đầu tiên.
Hệ điều hành DOS là HDH sử dụng dòng lệnh, cho phép người dùng nhập lệnh. Bằng cách gõ các câu lệnh đơn giản như pwd (in ra thư mục làm việc) hay cd (thay đổi thư mục), người dùng DOS có thể duyệt các tệp trên ổ cứng, mở tệp hay chạy chương trình.
Mặc dù các lệnh thao tác ở trên tương đối đơn giản, thế nhưng người dùng cũng cần phải biết các lệnh cơ bản mới có thể sử dụng DOS một cách hiệu quả được (tương tự như Unix). Những HDH thao tác bằng dòng lệnh luôn khó sử dụng với người dùng mới và DOS cũng vậy.
Các phiên bản đầu tiên của HDH Windows (cho đến tận Windows 95) vẫn chạy trên hệ điều hành DOS. Đây là lý do tại sao window có rất nhiều tệp liên quan đến DOS (chẳng hạn như tệp .INI , .DLL, .COM). Tuy nhiên, Microsoft đã được viết lại Windows NT cho phép Windows tự chạy mà không cần sử dụng DOS. Các phiên bản Windows mới hơn chẳng hạn như Windows 2000, XP và Vista hay Window 7,8, 8.1 cho đến Windows 10 hiện tại cũng không yêu cầu DOS.
Các phiên bản DOS được sản xuất từ 1981 - 1998:
- IBM PC DOS - 1981
- DR-DOS - 1988
- ROM-DOS - 1989
- PTS-DOS - 1993
- MIỄN PHÍ-DOS - 1998
Các phiên bản DOS khác với Microsoft trên thị trường:
- Apple DOS
- Apple Pro DOS
- Atari DOS
- Commodore DOS
- TRSDOS
- Amiga DOS
Đặc điểm của DOS
- Là HDH miễn phí
- Là HDH 16 bit
- Không hỗ trợ giao diện đồ họa
- Không sử dụng chuột, cần nhập các lệnh để sử dụng
- Dung lượng tối đa có thể là 2 GB.
- Hoạt động nhờ các dòng lệnh và mã
- Rất hữu ích trong việc quản lý tệp. Ví dụ: tạo, chỉnh sửa, xóa tệp, v.v.
Ưu và nhược điểm của hệ điều hành DOS
Một số ưu điểm nổi bật của DOS:
- Cấp FULL quyền cho người dùng, điều đó có nghĩa là người dùng có quyền truy cập trực tiếp vào BIOS và phần cứng.
- Khởi động nhanh hơn khi so với bất kỳ phiên bản Windows nào do kích thước nhỏ
- DOS rất nhẹ nên không tốn nhiều tài nguyên của hệ điều hành đa nhiệm.
- HĐH rất hữu ích khi cần đưa ra các giải pháp thay thế để quản lý/quản trị một hệ thống MS và để kết hợp các chương trình.
Ngoài những ưu điểm trên, DOS cũng có vài nhược điểm được liệt kê dưới đây:
- Không phải ai cũng sử dụng được, nói chung là khó sử dụng do hệ điều hành này sử dụng dòng lệnh và mã
- Không hỗ trợ đa tác vụ như Windows
Sự khác biệt cơ bản giữa DOS và Windows
Windows phát triển dựa trên nền tảng của DOS, nhưng bản chất hai HDH này khác nhau rất nhiều. Dưới đây là sự khác biệt cơ bản giữa DOS và Windows
| STT | Hệ điều hành DOS | Hệ điều hành Windows |
| 1 | DOS là hệ điều hành tác vụ đơn lẻ. | Trong khi windows là hệ điều hành đa nhiệm. |
| 2 | DOS tiêu thụ điện năng thấp. | Hệ điều hành windows tiêu thụ điện năng cao. |
| 3 | Nó tiêu tốn ít bộ nhớ hơn so với các phiên bản hệ điều hành windows | Windows tiêu tốn nhiều bộ nhớ hơn. |
| 4 | DOS cung cấp không gian lưu trữ ít hơn Windows. Dung lượng lưu trữ tối đa mà DOS đưa ra khoảng 2 gigabyte | Windows cung cấp không gian lưu trữ bằng terabyte, lên tới 2 terabyte. (lớn hơn nhiều lần so với DOS) |
| 5 | Hệ điều hành DOS khó sử dụng | Windows sử dụng dễ dàng, giao diện thân thiện |
| 6 | Hệ điều hành DOS sử dụng dòng lệnh | Windows là hệ điều hành đồ họa |
| 7 | Hệ điều hành DOS ít được dùng hơn windows. | Trong khi windows được người dùng ưa thích hơn so với DOS. |
| 8 | Hệ điều hành DOS không hỗ trợ đa phương tiện như: Trò chơi, phim, bài hát, v.v | windows hỗ trợ đa phương tiện như: Trò chơi, phim, bài hát, v.v. |
| 9 | Trong hệ điều hành DOS, các tác vụ được thực hiện nhanh hơn hệ điều hành windows. | Khi ở trong hệ điều hành windows, các tác vụ được thực hiện chậm hơn hệ điều hành DOS. |
| 10 | Hiện nay, DOS không còn được sử dụng rộng rãi trên máy tính | Ngày nay, Windows được sử dụng phổ biến trên các thiết bị máy tính |
| 11 | DOS miễn phí. | Windows phải trả phí và phí rất đắt |
Lời kết
Thời hoàng kim của DOS là những năm khi máy tính ra đời. Giờ đây DOS đã đi vào dĩ vãng bởi thời này là thời hoàng kim của Windows cũng như macOS. Thế nhưng không ai có thể phủ nhận vai trò tiên phong và sự hỗ trợ đắc lực của DOS trong kỷ nguyên máy tính được. Đừng quên DOS các bạn nhé!
